2.1 Warmtenetten: hot topic voor gemeenten

Tjalling de Vries, programmaleider warmte bij het ministerie van Economische Zaken, vertelde over de ontwikkeling van een nieuwe Warmtewet. Die moet in 2020 gereed zijn. Nieuwe elementen ten opzichte van de oude wet zijn verduurzaming, marktordening en tariefregulering. “De gemeente beslist over de wijkaanpak in overleg met bewoners, warmtebedrijven, netwerkbeheerders, woningcorporaties en andere stakeholders”, zei De Vries. “De gemeente krijgt onder meer de bevoegdheid om, op basis van een transparante procedure, een warmtebedrijf aan te wijzen.” 

Benieuwd naar de presentatie? Je vindt ze op deze pagina per deel- en parallelsessie.

Bekijk de presentatie

 

 

Leerpunten borgen 

Vervolgens vond een paneldiscussie plaats. Astrid Madsen, strategisch adviseur energietransitie bij de gemeente Rotterdam, vertelde over de aanpak in haar stad. “Het is belangrijk om de dingen die we nu leren in de proeftuinen, in de nieuwe Warmtewet te borgen”, zei ze. “Bijvoorbeeld dat bepaalde financiële uitgangspunten, zoals boekhoudkundige regels en verondersteld rendement, enorme impact hebben op de afwegingen. En op de uitkomsten, waaronder de betaalbaarheid.” 

Meekoppelkansen 

Rotterdam onderzocht de kosten van de transitie naar een warmtenet – en wensen van bewoners. “Dan leer je waar de meekoppelkansen liggen, bijvoorbeeld rond rioolvervanging, vergroening of aanpak van een verkeerssituatie”, zei Madsen. “Maar dat alles vereist kennis en heel veel capaciteit. Tegelijkertijd kunnen we onze businesscases pas berekenen als de nieuwe Warmtewet er is. Dat maakt het lastig.” 

 

Monopolie 

Een deelnemer wees erop dat gemeenten een langdurige verbinding aangaan met één warmtebedrijf. Dat leidt tot een monopolie. Wat doe je dan als er sprake is van wanprestatie?” De Vries antwoordde dat de nieuwe Warmtewet daar voorzieningen voor heeft. “Het is sowieso heel belangrijk om van tevoren goede afspraken te maken”, zei hij. “Vooral ook omdat er vaak al een marktpartij is, en een bestaand net”, voegde Madsen daaraan toe, “dus echte marktwerking is er niet.” 

Decentralisatie 

Een deelnemer vroeg zich hardop af of dit niet gaat leiden tot problemen zoals met de decentralisatie van de zorg in 2015. “Veel gemeenten hebben gezamenlijk gebiedsoverschrijdende contracten afgesloten”, zei hij. “De politiek in deelgemeenten heeft geen inspraak meer. Ik zie daar een zeer groot risico. Grote internationale bedrijven krijgen straks monopolies in handen.”  

 

Gemeenten kunnen samenwerken 

De Vries merkte op dat er geen sprake is van verdergaande decentralisatie. “De gemeenten staan al aan de lat. Wat we wel zien, is dat het een veel grotere markt gaat worden. Er ligt een veel grotere opgave. Dus ja, er is veel werk aan de winkel.” Niels Hanskamp, adviseur energietransitie bij de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), benadrukte dat de VNG hierin ook een rol heeft, en dat gemeenten samen kunnen optrekken als ze afspraken maken met bedrijven.  

 
Cookie-instellingen