Onwerkelijk tekort

Martha van den Hengel van Mensen Maken de Transitie opent de sessie. Zij noemt het aantal technici dat Nederland tekortkomt voor de energietransitie “onwerkelijk”; het ligt tussen de 100.000 en 130.000. “Alle beschikbare partijen hebben het zo druk dat ze niet eens reageren op een uitnodiging voor een informatieavond over het aardgasvrij maken van 1500 woningen. Dat betekent dus dat je wel de bewoners meehebt, maar dat het twee jaar kan duren voor het werk kan worden uitgevoerd. Dat is niet goed.”

Slim aanpakken

Het samenwerkingsverband Mensen Maken de Transitie pleit ervoor om de energietransitie slim aan te pakken. Van den Hengel: “Er zijn technologische innovaties nodig, zodat minder mensen meer kunnen doen in dezelfde tijd. Nu is het nog zo dat er vier technici nodig zijn om elektrisch koken mogelijk te maken in een woonhuis. Dat helpt niet als er zo’n tekort is aan vakmensen.”

Innovatieve ideeën

Gespreksleider Serena Scholte vraagt aan panellid Johan Duut van het Groningse Nieuwborgen.net, hoe hij omgaat met het tekort aan technici. Duut pleit voor systeemverandering. “We hebben innovatieve oplossingen nodig. Het belastingtarief voor groen gas is hetzelfde als dat voor aardgas. Dat zou anders moeten.” Om het aardgasvrij maken van huizen aantrekkelijker te maken voor aannemers denkt hij aan collectief particulier opdrachtgeverschap. “Dan kun je de vragen bundelen en meer massa maken.” Hij roept op tot meer innovatieve ideeën. “De grootste winst is te behalen in efficiënt samenwerken.” In een poll kunnen de aanwezigen in de zaal en online aangeven wat zij denken dat nodig is om verandering teweeg te brengen. De meeste stemmen zijn voor ‘multidisciplinair samenwerken’, maar ook ‘cultuurdoorbraak’ scoort hoog.

Stapje opzij

Alco Liest is programmamanager duurzaamheid bij bouworganisatie Van Wijnen. Hij pleit voor experimenteerruimte. “We zijn actief in proeftuinen in Nagele en Heerenveen en fungeren daar als partner van de wijkcoöperatie. De gemeente moet dat aandurven; die heeft een stapje opzij gedaan. Per woningtype hebben we een analyse gedaan en een keuzemenu opgesteld. Als bouworganisatie leren wij daar ook van. Het is niet vanzelfsprekend dat wij het werk ook gaan uitvoeren, dat kunnen ook andere partijen zijn. Maar wij doen wel ons voordeel met de opgedane kennis; we werken ook in andere delen van het land.”

Te weinig geschoolde docenten

Vanuit de zaal klinkt een zorgpunt: “Veel technici-in-opleiding stoppen halverwege omdat ze het te zwaar vinden. Die grote uitstroom is een probleem.” De sprekers delen die zorg. “Op alle fronten zijn er tekorten aan technici, zowel in het MBO als het HBO en WO”, zegt Van den Hengel. “We moeten daar meer aandacht aan besteden.” Uit de zaal klinkt nog een aanvulling, van een opleidingsmanager in het HBO: “Het aantal studenten is bij ons momenteel het probleem niet, dat is zelfs verdubbeld. Maar ik kan geen geschoolde docenten vinden en dan komt er nog een vergrijzingsgolf aan.” Het beloningssysteem moet wellicht helemaal anders, concluderen de sprekers. Ook hier is systeemverandering nodig, bepleit Liest.