De mouwen opstropen

Sprekend over de transitievisies benadrukte Van Poelgeest: "Hoeveel woningen er voor 2030 van het gas af gaan en hoeveel tot 2050, daarin is de ene gemeente veel specifieker dan de ander." Bovendien geven ambities op papier geen garantie op uitvoering, zeker nu het coalitieakkoord qua ambitieniveau verder gaat dan het Klimaatakkoord. Van Poelgeest stroopt wel vast de mouwen op: "Het nieuwe kabinet maakt tot 800 miljoen euro vrij voor de uitvoering van klimaatplannen door lokale overheden, we kunnen echt aan de slag.”

Koppelkansen

Anne Venema, projectmanager energietransitie, vertelt hoe de gemeente Groningen op dit moment werkt aan de verdere uitbreiding van het warmtenet naar andere wijken en buurten. Bewonersinitiatief 050 Buurtwarmte wilde in de wijk Paddepoel zelf een warmtenet aanleggen. “Als gemeente kregen we daar een plan voor voorgelegd en toen hebben we getwijfeld of we daar een rol in wilden blijven spelen. Om het algemene, publieke belang te borgen, kozen we er uiteindelijk voor om niet gewoon subsidie te geven, maar samen met bewoners opschaling te creëren.”

Mienskip

Projectleider Timo Veen benadrukt dat in de Friese gemeente Opsterland veel regie wordt overgedragen aan de 'Mienskip' (de gemeenschap). In het dorp Wijnjewoude is de coöperatie Wijnjewoude Energie Neutraal subsidieontvanger, de gemeente subsidiegever. “Per plan van aanpak wordt geld overgedragen en de gemeente houdt de voorzittersrol.” Technisch en financieel gelooft Veen dat het qua warmtetransitie voor elkaar komt. “Maar hoe we de planningen op elkaar aangesloten krijgen, daar lig ik nog wel eens wakker van. Je hoort verhalen dat er soms vijf busjes van verschillende bedrijven de straat in rijden voor dezelfde klus. Dat kan niet de bedoeling zijn.”

Achter de voordeur

Maaike Vallenduuk van de gemeente Amsterdam vertelt over de Amsterdamse Warmtemotor, waarbij wordt onderzocht of woningcorporaties tegen betaalbare kosten tienduizenden woningen kunnen aansluiten op het warmtenet. Wat betreft de regierol meent Vallenduuk dat die sterk afhangt van de doelgroep: "Bij een bewonersinitiatief ga ik niet de regierol pakken, maar ga ik vooral heel goed luisteren.” Ze roept minister De Jonge op om twee dagen in de maand in te ruimen om bij gemeenten in Nederland op werkbezoek te gaan. Ook roept ze de overheid op om meer te investeren in opleidingen: "Een superleuke vacature voor energietransitie heb ik drie keer op LinkedIn gezet; er wordt nauwelijks op gesolliciteerd. We hebben handjes nodig, een belangrijke succesfactor voor opschalen."