Ontmoetingsplek als cement van de samenleving

Ianthe Mantingh, architect en directeur van Zijdekwartier architecten, ontwerpt gebouwen zodanig dat ze de samenleving sterker maken en eenzaamheid, vergrijzing en segregatie tegengaan. “Uit de sociologie blijkt dat mensen behoefte hebben aan een netwerk met zwakke banden, dit is het contact met bijvoorbeeld buren.” In haar ontwerpen creëert Mantingh plekken voor deze vluchtige ontmoetingen. Door trappetjes toe te voegen en bewoners eigenaarschap te geven over openbaar groen eigenaarschap, ontstaat er meer verbinding in de buurt.

Wijken van de toekomst

Voor stadssocioloog Irene Bronsvoort is het verhaal van Mantingh een feest der herkenning. “Ontmoetingsplekken zijn belangrijk, er is veel op bezuinigd en nu blijken we die plekken nodig te hebben om het gesprek te voeren over de energietransitie.” Bronsvoort onderzoekt koppelkansen bij verschillende projecten en maakte daar een documentaire over. “Je ziet dat het goed gaat bij gemeenten die het onderwerp breder aanvliegen. Misschien moeten we het niet hebben over aardgasvrij, maar over wijken van de toekomst.”

Bewoners inzetten als arbeidskrachten

In Deventer zijn ze in hun proeftuin begonnen met de Zandweert Academy omdat er arbeidskrachten nodig zijn. Antonique Hamaker, regiemanager warmtetransitie van de gemeente Deventer: “Zandweert is een arbeiderswijk met werkloosheid en eenzaamheid. We zijn op zoek naar aannemers die willen investeren om mensen op te leiden die thuis zitten.” Hamaker ziet in Zandweert koppelkansen. “De wijk biedt veel kansen voor een integrale aanpak.”

Integraal werken is complex

Dennis Fokkinga, managing partner Driven by Values, vertelt over proeftuin Brunssum-Noord. “De samenwerking met de woningcorporatie en het warmtebedrijf verliep stroef. Een lagetemperatuurnet zorgde voor veel aanpassingen. We gaan nu naar middentemperatuur.” Nu kunnen ze zich focussen op de klant en de warmteoplossing. Fokkinga: “Integraal werken is complex en vergt veel van een organisatie. Veel gemeenten zijn hier niet op ingericht.”

Bewoners betrekken

Ursula van Wandelen, ontwikkelmanager Energietransitie van de gemeente Arnhem, vertelt dat de wijk Elderveld-Noord als proeftuin is voorgedragen vanwege de verbindende opgaven. “Samen met bewoners wordt bekeken welke opgaven er zijn. De bewoners waarderen bijvoorbeeld het groen in de wijk heel erg.” Volgens Van Wandelen is aardgasvrij niet prioriteit nummer één. “We laten zien dat we ermee bezig zijn en bewoners snappen dat dit erbij moet.”