Wat kan en wil een bewoner? In zes stappen naar de beste participatievorm in een aardgasvrije wijk

Hoe zorg je ervoor dat bewoners betrokken raken bij het aardgasvrij maken van een wijk? De ‘empowermentscan’ maakt inzichtelijk wat de ander kan en wil, maar hoe werkt dat in de praktijk? Joacim de Kam van de gemeente Haarlem gebruikte de scan en vertelde erover.

Wat willen en kunnen stakeholders?

De scan is een praktische uitrol van het ‘empowerment-gedachtegoed’. Je krijgt inzicht in wat de stakeholders in een participatieproces willen en kunnen en hoe je dat kan verbeteren. Jonna Luijten, adviseur energie bij TwynstraGudde: “Je kan de scan in verschillende fasen inzetten: om te kijken waar je nu staat, in hoeverre je goed op weg bent en beter kan doen, maar ook als reflectie. Heb je goed nagedacht over wat stakeholders willen?” De scan bestaat uit zes stappen: de opgave identificeren, een actielijst invullen, de actielijst afwerken, stakeholders identificeren, reflecteren en tot slot het participatieproces aanscherpen.

Stichting Spaargas

De Kam, adviseur energietransitie, maakte gebruik van de empowermentscan in het Haarlemse Ramplaankwartier. In 2017 werd daar de stichting Spaargas opgericht. De stichting ontwikkelde een plan voor een zonnewarmtenet. Zonnepanelen op het dak van eengezinswoningen wekken elektriciteit en warmte op. Een warmte-koudeopslag zorgt in de zomer voor koeling en in de winter voor warmte.

Het ‘stille midden’

Tijdens het in- en aanvullen van de actielijst, stap twee van de empowermentscan, kwam naar voren dat Spaargas het belangrijk vindt om te toetsen in hoeverre nog niet betrokken bewoners toch mee willen doen. “We hebben intentieverklaringen laten ondertekenen”, vertelt De Kram. “In totaal gaven 300 van de 1200 huishoudens aan mee te willen doen.” Aan de deelnemers thuis en in de zaal vraagt hij hoe hij ook het ‘stille midden’ erbij kan betrekken. Er komen verschillende antwoorden binnen: een concreet aanbod doen, een modelwoning inrichten, niet overtuigen maar wel je eigen verhaal vertellen of een koffiebar in de wijk neerzetten. 

Jongeren

Een van de deelnemers merkt op dat jongeren nog niet genoemd zijn. De Kam geeft aan dat hij niet goed weet hoe hij die groep kan bereiken. “Nodig ze uit met een buurtbarbecue, organiseer leuke dingen”, roept iemand in de zaal. Een andere, jongere deelnemer vertelt dat hij de stem van jongeren in de regio Amersfoort vertegenwoordigt. “Vanuit de RES Regio Amersfoort haak ik aan bij bestuurlijke overleggen. In de tussentijd neem ik actief contact op met jongeren, zodat ik weet wat er speelt.”

Tot slot vertelt De Kam dat hij de empowermentscan vooral zag als nadenkoefening. “Ook is het een handige checklist om erachter te komen of je overal aan hebt gedacht.”

Cookie-instellingen