Hoe koppel je het aardgasvrij maken aan andere opgaven die spelen in de wijk?

03-12-2020
4853 keer bekeken

Het thema Verbinden van opgaven uitgelicht. Hoe verhoudt het aardgasvrij maken van wijken zich tot de vraag naar werkgelegenheid? Hoe vergroot je de leefbaarheid door verduurzaming van de wijk? Hoe koppel je de aardgasvrijtransitie aan de herinrichting van de openbare ruimte?

Wat houdt het thema Verbinden van opgaven binnen het Programma Aardgasvrije Wijken in?

Wat is er tot nu toe gerealiseerd en wat gaat nog komen? We gaan in gesprek met Aline Fissette en Maaike Liem, projectleiders Verbinden van opgaven.  

Waarom is het thema Verbinden van opgaven belangrijk binnen het programma?

Aline: “We zien dat in veel buurten, wijken en dorpen verduurzaming niet de enige opgave is. Het gaat bijvoorbeeld om vraagstukken die in wijken spelen waarin de leefbaarheid onder druk staat, waar er uitdagingen zijn op het gebied van veiligheid, werkgelegenheid, armoede of gezondheid. Maar het kan ook gaan om opgaven die op meer plekken spelen, zoals langer thuis wonen, krimp of de openbare ruimte die aan vernieuwing toe is. 

Door aan te sluiten bij andere opgaven in de wijk en bij wat er speelt bij bewoners, vergroot je de kans op draagvlak voor de energietransitie én kunnen we meerdere vliegen in één klap slaan. Zo creëren we met verduurzaming nog meer maatschappelijke meerwaarde.” 

“Door aan te sluiten bij andere opgaven in de wijk en bij wat er speelt bij bewoners, vergroot je de kans op draagvlak voor de energietransitie én kunnen we meerdere vliegen in één klap slaan.“

Maaike: “Die verbinding vraagt wel inzet. Vaak liggen opgaven binnen een specifiek domein en is integraal werken nog niet vanzelfsprekend. Ik kijk naar de randvoorwaarden die het verbinden van opgaven mogelijk maakt bij gemeenten. Mijn hoofdtaak is vooral om gemeenten te ondersteunen in het bewerkstelligen van de verbinding van opgaven. Hierbij werken we ook samen met andere thema’s binnen het programma.” 

Ga er maar aan staan. Waar begin je? 

Aline: “In het land zijn diverse initiatieven die de energietransitie combineren met andere opgaven waar wij mee samenwerken of op aanhaken. Zo zijn Platform31 en Nyenrode Business Universiteit twee jaar geleden het Experimenteerprogramma verduurzaming kwetsbare wijken gestart waaraan 18 gemeenten deelnemen. Dit programma wordt door het Ministerie van BZK ondersteund. Het doel van dit programma is de energietransitie te verbinden met de leefbaarheid in de (sociaal kwetsbare) wijk. Het programma levert diverse kennisproducten op die wij weer ontsluiten via het Kennis- en Leerprogramma (KLP).  

We sluiten ook aan op het interbestuurlijke programma Leefbaarheid en Veiligheid van het ministerie van BZK. Binnen dat programma zijn 16 stedelijke vernieuwingsgebieden aangewezen waar een gebiedsgerichte integrale aanpak wordt toegepast om de leefbaarheid en veiligheid te verbeteren. Denk bijvoorbeeld aan wijken als Rotterdam-Zuid of Utrecht Overvecht. De energietransitie is één van de thema’s die daarin wordt meegenomen. 

Maaike: “Ook kijken we naar lopende transities die binnen gemeenten gaande zijn, zoals de Omgevingswet. Met de komst van deze wet wordt op een andere manier gewerkt binnen wijken en gebieden. We willen gemeenten ontlasten door zo veel mogelijk aan de voorkant samen te werken.”

“Wij faciliteren een leeromgeving waar gemeenten ervaringen kunnen uitwisselen, kennis kunnen opdoen en zo de verbinding tussen opgaven kunnen realiseren.”

Hoe maak je binnen het thema keuzes?

Maaike: “Ons thema richt zich op het proces van verbinden, niet op het oplossen van alle opgaven die in de wijk kunnen spelen. Wij kijken vooral naar de kansen die er voor gemeenten zijn om opgaven te verbinden en helpen gemeenten die verbinding te maken. We onderzoeken hoe dit kan worden gerealiseerd, lichten goede voorbeelden uit en faciliteren samenwerking van gemeenten op dit thema. Daarnaast ontwikkelen en verzamelen we kennisproducten, zodat gemeenten niet opnieuw het wiel hoeven uit te vinden.”

Wat doen jullie zoal?

Aline: “Een deel van de proeftuinen is actief aan de slag met het verbinden van opgaven. Wij monitoren de proeftuinen en delen de geleerde lessen. Daarnaast brengt het eerdergenoemde experimenteerprogramma verduurzaming kwetsbare wijken regelmatig kennisproducten en -sessies voort. Ook zetten we extra onderzoek uit als dat nodig is.“

“We ontwikkelen een serie podcasts met best practices en we breiden onze website uit met steeds meer kennisproducten. Daarnaast starten we begin 2021 met de eerste leerkring waar gemeentelijke projectleiders onderling kennis en ervaringen kunnen uitwisselen.”, vult Maaike aan.

Meld je aan voor de startbijeenkomst

City Deal Een aardgasvrije wijk, een betere wijk

“Tot slot zijn we, vanuit het Ministerie van BZK, bezig met het opstarten van de City Deal Een aardgasvrije wijk, een betere wijk. Agenda Stad, PAW en het Programma Leefbaarheid en Veiligheid zetten samen met gemeenten, maatschappelijke partijen en departementen in op het afsluiten van een City Deal. Ook middelgrote en kleinere gemeenten kunnen deelnemen aan deze deal."

De City Deal beoogt inzicht te vergroten wat een sociaal-fysiek gekoppelde aanpak oplevert bij het aardgasvrij maken van wijken en buurten, en welke specifieke inzet en aanpak daarvoor nodig is van de betrokken partijen. Verschillende gemeenten, betrokken partijen en departementen experimenteren en leren hoe deze koppelkansen te verzilveren zijn. Eventuele knelpunten in (landelijk) beleid worden gesignaleerd en geagendeerd.

"Op dit moment zitten we in de voorbereidende fase. De eerste verkennende gesprekken met gemeenten en woningbouwcorporaties, zijn inmiddels gevoerd. Op het congres Aardgasvrije Wijken van 4 maart 2021 zal de deal worden ondertekend. De kennis die wordt opgedaan in de City Deal zal onder andere worden gedeeld via het KLP.”, zegt Aline. 

Wat is jullie belangrijkste boodschap aan gemeenten? 

Aline: “Betrek gebiedsregisseurs en bewoners erbij, weet wat er leeft in de wijk en probeer daarop aan te sluiten. En weet dat een hoop collega’s bij andere gemeenten hier ook mee bezig zijn. Van elkaar kun je veel leren, daar zullen wij bij helpen.“ 

Maaike vult aan: "Binnen het KLP werken we vraaggericht. We vragen gemeenten niet alleen te komen luisteren, maar juist om vragen te stellen, met voorbeelden te komen, mee te denken. We zijn er voor jullie!”

Wil je meepraten over dit thema? Neem contact op met Maaike Liem of Aline Fissette

Afbeeldingen

X (voorheen Twitter)

Cookie-instellingen