Rol raadsleden in de warmtetransitie

Raadsleden hebben een belangrijke rol in de transitie naar aardgasvrije wijken. Eind 2021 moeten alle gemeenten een Transitievisie Warmte hebben vastgesteld, daarna volgen uitvoeringsplannen per wijk. Vanwege de grote omvang van de opgave en de complexiteit zijn veel raadsleden zoekende naar hun rol. Daar komt bij dat er veel van bewoners wordt gevraagd. Soms worden raadsleden pas laat betrokken. Daarom organiseerde Platform31 in samenwerking met PAW, de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden, de Vereniging van Griffiers en Democratie in Actie een drietal sessies om raadsleden op specifieke thema’s te informeren en hen bewust te maken van hun rol.  

Kaders en randvoorwaarden

Een belangrijke taak die raadsleden voor zichzelf zien, is het stellen van kaders en randvoorwaarden. Bijvoorbeeld het zorgen voor transparantie over hoe, wanneer en waarover bewoners betrokken worden bij de warmtetransitie. Of het inzichtelijk maken van de kosten en baten van de warmtetransitie voor bewoners.
Daarnaast kan een raad zichzelf vragen stellen om te komen tot kaders. Wat is onze visie op participatie? Gaan we werkbezoeken aan wijken afleggen met de raad? Op welke manieren kan de regierol van de gemeente worden ingevuld? En ook: hoe houden we onze kennis up-to-date? Raadsleden hebben een belangrijke functie om de kwaliteit van het (democratische) proces te versterken.

Vijf tips voor raadsleden

Bruikbare tips zijn:

1. Geef als raad al bij de eerste stappen naar een startnotitie voor de Transitievisie Warmte aan dat je een rol wilt in het proces.

2. Start een raadswerkgroep voor de energietransitie, als daarvoor draagvlak is.

3. Kijk welke regierol(len) passen bij jouw gemeente via het overzicht Regierollen Transitievisie Warmte van het KLP.

4. Voer een (benen-op-tafel)gesprek met de raad over jullie visie op participatie en de democratische waarden die voor jullie belangrijk zijn. Leg daarna bijvoorbeeld in een participatienota vast aan welke democratische waarden elk proces moet voldoen. In de Handreiking Participatie vind je een overzicht van democratische waarden. 

5. Prioriteer welke kennis en informatie nodig is om op strategisch niveau te kunnen meedenken. 

Vervolg ondersteuning raadsleden

Het Kennis- en Leerprogramma (KLP) ontwikkelt een handige infographic voor raadsleden over onder meer het doel van de warmtetransitie, de planning, de technische mogelijkheden, wijksamenstelling en wensen van bewoners. Deze komt in het najaar beschikbaar. Op de hoogte blijven van nieuwe publicaties en bijeenkomsten over de warmtetransitie kan via de nieuwsbrief van Platform31 en de nieuwsbrief van het Programma Aardgasvrije Wijken.