“Zicht op complexiteit is een noodzakelijke eerste stap”
Uit de analyse van PBL blijkt dat er veel geleerd wordt in de proeftuinen en andere initiatieven en dat de uitwisseling van lokale lessen op gang is. “Doordat er op kleine schaal in de vorm van proeftuinen is gestart met het aardgasvrij maken van wijken, komen de knelpunten die deze lokale initiatieven ondervinden en de oplossingen die daarvoor nodig zijn vroegtijdig aan het licht”, zegt transitieonderzoeker Marloes Dignum die het PBL-onderzoek leidde. “De proeftuinen helpen om zicht te krijgen op de aard en omvang van de knelpunten, zodat deze kunnen worden opgelost, en de transitie kan versnellen. Zicht op de complexiteit is daarmee een noodzakelijke eerste stap.”
Keuzes van het rijk nodig
De overgang naar aardgasvrij vraagt veel maatwerk. Daardoor duurt het aardgasvrij maken van de onderzochte projecten vaak langer duurt dan gedacht. Er zijn keuzes van het rijk nodig om een aantal barrières te doorbreken, zoals aanpassing van wettelijke kaders en voldoende instrumenten om te kunnen versnellen. Daarnaast hebben gemeenten vaak moeite om de benodigde kennis, kunde en tijd vrij te maken om de benodigde nieuwe vaardigheden te ontwikkelen. Ook zou een breed gedragen verhaal over nut en noodzaak van een aardgasvrije woonomgeving het realiseren van draagvlak in de wijk kunnen helpen.
PAW zorgt voor leren
Knelpunten en oplossingen zichtbaar maken is precies de reden waarom het Programma Aardgasvrije wijken in 2018 is gestart. Via proeftuinen leren we op hoe de wijkgerichte aanpak moet worden ingericht en opgeschaald. De onafhankelijke analyse van het PBL is onderdeel van de PAW-monitor. Die bestaat verder uit een reflectieve en kwantitatieve monitor van alle proeftuinen. Centrale vraag voor het PBL-onderzoek is: Hoe draagt de inrichting van het PAW bij aan het lerend vermogen van de betrokken actoren in het kader van de energietransitie van de gebouwde omgeving? Hiervoor zijn betrokkenen van 10 proeftuinen en 4 voorloperwijken geïnterviewd.
Lees meer over het onderzoek van PBL
Voortgangsrapportage PAW eind maart gereed
Reactie op alle onderzoekopbrengsten volgt in de voortgangsrapportage van het PAW dat eind maart gereed is. Het is aan een nieuw kabinet om uitspraken te doen over de keuzes die volgens het PBL nodig zijn op rijksniveau.
Lees meer over de voortgangsrapportage