Plenair programma

Het eerste Congres Aardgasvrije Wijken, op 23 januari in Nieuwegein, was volledig volgeboekt. 1200 mensen volgden het plenaire deel van de dag. Een keur aan gasten uit het hele land schoof aan bij dagvoorzitter Brecht van Hulten om hun ervaringen te delen met de mensen in de zaal. 

In de openingsvideo gaat een nieuwsgierige verslaggever op bezoek bij bewoners en wethouders in Wageningen, Sliedrecht en Nieuwegein. Nederland is goed op weg, maar er moet nog veel gebeuren om de komende tien jaar 1,5 miljoen bestaande woningen te verduurzamen. 

 

 

Veel informatie uit proeftuinen

Chris Kuijpers, directeur-generaal Bestuur, Ruimte en Wonen van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, benadrukte tijdens het eerste gesprek dat de transitie naar aardgasvrije woningen de bewoners niet te veel mag kosten. “Dat staat in het Klimaatakkoord en dat moeten we waarmaken.” Wethouder Berend de Vries (Tilburg) zei namens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten dat uit de ervaringen in de proeftuinen veel informatie komt. “Op basis van die kennis kunnen gemeenten bepalen welke wijken ze als eerste van het gas afhalen.” 

Op basis van die kennis kunnen gemeenten bepalen welke wijken ze als eerste van het gas afhalen - Berend de Vries

Opgaven verbinden

Jop Fackeldey, voorzittter van de Bestuurlijke Adviescommissie Energie van het Interprovinciaal Overleg, pleitte voor een verbinding tussen het Programma Aardgasvrije Wijken en de Regionale Energie Strategieën. “Dertig jaar is een korte tijd om aardgasvrij voor elkaar te krijgen; we moeten gezamenlijk optrekken en opschalen.” De waterschappen kunnen schone energie leveren, zei Rogier van der Sande, voorzitter van de Unie van Waterschappen. “Denk aan aquathermie en biogas. We hebben veel meer potentie dan we er nu uithalen.” Volgens Kuijpers is het van belang om grote maatschappelijke opgaven met elkaar te verbinden. “Want in wijken speelt meer dan alleen verduurzaming. Denk aan sociale cohesie, of asbest.” 

Dertig jaar is een korte tijd om aardgasvrij voor elkaar te krijgen; we moeten gezamenlijk optrekken en opschalen. - Jop Fackeldey

 

Tempo moet omhoog

De mensen in de zaal konden met hun mobiele telefoon hun stem uitbrengen op een aantal stellingen. Op de vraag ‘zijn we goed op weg met het aardgasvrij maken van woningen’ antwoordde 79 procent ‘nee’. Fackeldey noemde dat “goed nieuws”, omdat dit besef ervoor kan zorgen dat het vliegwiel sneller op gang komt. “En dan kunnen we tempo maken.”  

 

 

Sturen in onzekerheid

Drie wethouders spraken op het podium openlijk over hun zoektocht naar de juiste aanpak bij het aardgasvrij maken van wijken in hun gemeenten. Ze reageerden op Maarten van Poelgeest, voorzitter van het uitvoeringsoverleg gebouwde omgeving van het Klimaatakkoord. Hij zei: “De 150 maatregelen in het Klimaatakkoord zijn heel mooi, maar de stap van papier naar praktijk is ingewikkeld. Een bewoner praat namelijk terug.” En: “We hebben geen zekerheid over het pad dat ons voert naar 2050. We gaan dus sturen in onzekerheid.” Karin Dekker, wethouder in Assen, beaamde dat het moeilijk is om op het goede moment te communiceren met bewoners. “Wij hebben dat in het begin te weinig gedaan.” De Eindhovense wethouder Rik Thijs zei dat in een groot deel van zijn stad voorlopig geen goed alternatief is voor aardgas. “En dat hebben we niet meteen duidelijk gemaakt; we zijn in twee wijken het gesprek met de bewoners verkeerd begonnen. Daar hebben we van geleerd.” 

De 150 maatregelen in het Klimaatakkoord zijn heel mooi, maar de stap van papier naar praktijk is ingewikkeld - Maarten van Poelgeest

Samen op reis

Laura Broekhuizen, wethouder in Oldambt, ontdekte tijdens bewonersavonden dat mensen niet dol zijn op het woord ‘proeftuin’. “Ze willen geen proefkonijn zijn.” Ze merkt dat de bewoners het fijn vinden als ze toegeeft dat ook zij niet op alle vragen antwoord heeft. “Ik nodig ze uit om samen met de gemeente op reis te gaan; samen uit te zoeken wat de beste weg is naar het aardgasvrij maken van de wijken.” Van Poelgeest toonde zich verheugd dat meer de helft van de Nederlandse gemeenten vertegenwoordigd was in de zaal. Hij gaf ze de tip mee om de tijd te nemen om met bewoners te praten. Tegelijkertijd is ook haast geboden om het doel voor 2030 te halen. “Maak zorgvuldige keuzes en begin daar waar het kan.”  

Ik nodig ze uit om samen met de gemeente op reis te gaan; samen uit te zoeken wat de beste weg is naar het aardgasvrij maken van de wijken. - Laura Broekhuizen

 

Initiatief vanuit de bewoners

In het laatste gesprek van het plenaire deel vertelden vier ervaringsdeskundigen over hun ervaringen met het aardgasvrij maken van wijken. Sander Lodewikus van het Traais Energie Collectief gaf de zaal als tip: “Laat het initiatief vanuit de bewoners komen. En vertel altijd het hele verhaal; neem daar de tijd voor.”


Laat het initiatief vanuit de bewoners komen. En vertel altijd het hele verhaal - Sander Lodewikus

Bert Schipper van woningcorporatie Welbions vraagt zich af hoe het aardgasvrij maken van wijken betaalbaar kan blijven. “Daarover maken bewoners zich zorgen. Wij hebben in de proeftuin in Hengelo de kosten voor een kookplaat en een pannenset op ons genomen, maar dat kunnen we niet voor alle woningen doen.” Greetje Bronsema van Enexis Netbeheer pleit ervoor dat netbeheerders in een vroeg stadium betrokken worden bij proeftuinen. “Dan kunnen we samen zorgen voor een stabiele verdeling op het net.”


We hebben een voormalig bankgebouw ingericht als energiehuis, waar iedereen terechtkan met vragen. En er zijn vier modelwoningen in het dorp - Ytje Hiemstra

In de Friese gemeente Garyp is het plan voor de proeftuin met alle partijen samen geschreven, vertelde beleidsadviseur Ytje Hiemstra. “We hebben een voormalig bankgebouw ingericht als energiehuis, waar iedereen terechtkan met vragen. En er zijn vier modelwoningen in het dorp. Ook bewoners die minder enthousiast waren, zijn om.” Hiemstra doet nog een ferme oproep aan de zaal: “Zet vooral in op isoleren! De energie die je niet verbruikt, hoef je ook niet te leveren.”

 

 

Cookie-instellingen