Hieronder vind je een visuele weergave van de onderdelen van de verkenning. Klik op het onderwerp waarover je meer wilt lezen.
Klik op 'Lees meer' voor uitleg van de afbeelding.
Onderdelen
Een plattelandsgemeente bestaat vaak uit landelijk gebied met daarin een aantal dorpskernen. Zo’n kern is daarbij meestal een mix van nieuwe en oudere woningen, kerken, scholen, monumenten en boerderijen. Hoe maak je zo’n divers gebied aardgasvrij? Welke aanpak werkt het best in plattelandsgemeenten? Om hier meer inzicht in te krijgen is er deze verkenning. Onder Participatie en samenwerking lees je meer over hoe je als gemeente de samenwerking met bewoners en gebouweigenaren vorm kunt geven. Onder Regie en organisatie lees je hoe je vanuit een vaak kleine gemeentelijke organisatie toch stappen kunt maken in de warmtetransitie. Onder Technische oplossingen staat welke alternatieve warmtesystemen het meest geschikt zijn voor het platteland.
Waarom deze verkenning?
In landelijk gebied zijn de mogelijkheden, uitdagingen en dilemma’s rond de warmtetransitie vaak uitdagender dan in de steden. De wijkgerichte aanpak zoals beschreven in het Klimaatakkoord werkt veelal niet voor het platteland. Wat werkt wel? Wat zijn de specifieke kansen, uitdagingen en mogelijke oplossingen bij het aardgasvrij maken van het platteland? Deze verkenning helpt om hier meer inzicht in te krijgen.
Plattelandsgemeenten bestaan meestal uit meerdere kleine kernen met landelijk gebied daartussen en relatief veel particulier eigendom. Een grootschalig warmtenet is daardoor vaak niet mogelijk. Aan de andere kant kenmerken plattelandsgemeenten zich in het algemeen door een sterke sociale cohesie. Bewoners zijn, meer dan in stedelijke gebieden, betrokken bij dorpsbelangen en participatie in vrijwilligerswerk. De goede sociale contacten leiden ertoe dat het maatschappelijk middenveld goed in staat is initiatieven van de grond te krijgen met (financiële) ondersteuning van bedrijven, gemeenten en provincies.
In deze verkenning schetsen we wat een en ander betekent bij het aardgasvrij maken van het platteland. Hoe werken gemeenten en bewoners het beste samen? Welke technische oplossingen zijn geschikt voor plattelandsgemeenten? Hoe geef je invulling aan je regierol en hoe kun je met een kleine bezetting vanuit de gemeentelijke organisatie stappen zetten? De verkenning is voor alle ambtenaren en bestuurders van plattelandsgemeenten die een rol hebben in het aardgasvrij maken. Daarnaast zijn de inzichten ook interessant voor andere betrokkenen, zoals bewoners en gebouweigenaren in plattelandsgemeenten en marktpartijen.
Hoe is deze informatie tot stand gekomen?
Het Kennis- en leerprogramma (KLP) Aardgasvrije Wijken is samen met een grote groep plattelandsgemeenten aan de slag gegaan in een leerkring. We hebben daarbij ingezoomd op drie thema’s: 1) participatie en samenwerking met bewoners en gebouweigenaren, 2) regie en organisatie en 3) technische oplossingen. De bevindingen uit de leerkring zijn verwerkt in deze verkenning. Per thema zetten we de geleerde lessen op een rij, geven we tips en laten we zien welke vraagstukken verder verkend moeten worden. Daarnaast kun je doorklikken naar achtergrondinformatie en praktijkvoorbeelden. Wil je direct door naar de algemene aanbevelingen, dan kan dat ook.
Overigens is door de huidige energiecrisis de primaire focus bij veel beleidsadviseurs energietransitie verschoven naar de aanpak van energiearmoede. Dit betekent dat er een ander uitgangspunt ontstaat van waaruit oplossingen gezocht worden. De verkenning zal in de loop van de tijd dan ook worden verrijkt met nieuwe inzichten en verder worden doorontwikkeld.
Start de verkenning Direct naar algemene aanbevelingen
.jpg)
Praktijkvoorbeelden