Een goede wijkaanpak begint met een gedegen wijkanalyse. Wie zijn de bewoners, hoe kijken ze aan tegen de transitie naar een aardgasvrije wijk? Wat zijn hun zorgen, vragen en behoeften? Wat speelt er in de wijk waar je aan de slag gaat, nu en in de toekomst? Welke initiatieven zijn er? Alleen als je dat goed weet, kun je op een passende manier van toegevoegde waarde zijn.
Om dit alles in kaart te brengen, is kwantitatief maar vooral ook kwalitatief onderzoek nodig. En om alle verschillende perspectieven en inzichten mee te nemen, is het belangrijk dat je intensief samenwerkt met collega’s, stakeholders en bewoners. Want geen enkele wijk of bewoner is hetzelfde. Deze gids helpt jou en je collega’s op weg met het uitvoeren van een wijkanalyse: van eerste verkenning tot diepgaande analyse.
Fase 1: Verkenning
In deze fase vorm je een eerste beeld van je wijk: welke onderwerpen hebben het meeste onderzoek nodig? Hieronder worden de stappen in deze fase uitgelegd.
Maak een rondje door de wijk
Wat moet je doen?
Het leren kennen van een wijk begint met de wijk ingaan. Loop of fiets door de wijk, ervaar en observeer. Het is een eerste kennismaking, je hoeft nog niet alles te weten. Leer de fysieke kenmerken van de wijk kennen: hoe zien de woningen eruit, en de tuinen? Is er veel geluid op straat? Het kan zijn dat je al goed bekend bent in de wijk. Dan kun je deze stap overslaan of gebruiken om de wijk vanuit een ander perspectief te bekijken.
Hoe doe je het?
Ga de wijk in, alleen of met collega’s. In deze fase draait het om informatie ophalen, nog niet om informatie zenden. Zorg dus dat je vooral luistert en kijkt, en eventueel een gesprek voert. Focus daarbij niet alleen op de energietransitie, maar kijk naar de wijk als geheel.
Tools, methoden en achtergronden
Praktijkverhalen
Doe verkennend kwalitatief (online) deskresearch
Wat moet je doen?
Start met een verkenning door deskresearch te doen over de wijk. Verzamel daarbij kwalitatieve informatie. Online is veel te vinden over bewoners, initiatieven en historie. Het kan ook interessant zijn om de wijk te vergelijken met andere wijken.
Hoe doe je het?
Zoek online wat bewoners bezighoudt. Zoek de wijk op via Google, bekijk wat er speelt op sociale media, lees (digitale) kranten uit de buurt of wijk. Welke partijen zijn veel online aanwezig, en wat zeggen ze? Welke bedrijvigheid is er te zien op Google Maps? Kun je agenda’s vinden van activiteiten? Bekijk de wijk ook in historisch perspectief: hoe heeft de wijk zich ontwikkeld? Bedenk vooraf hoeveel tijd je besteedt aan deze eerste verkenning en zet een timer.
Tools, methoden en achtergronden
- Bekijk de handleiding wijkkeuze. Met deze handleiding kom je erachter welke wijk interessant is voor het aardgasvrij maken van je gemeente.
- Ontdek via Google Maps welke bedrijvigheid in de wijk plaatsvindt. Lees de recensies of klik door naar de website van de organisatie.
- Zoek op sociale media (Twitter, Facebook, Youtube, Instagram, TikTok) naar #dewijk of bekende plekken in de wijk. Vraag eventueel collega’s van de afdeling communicatie om hulp.
- Bekijk de websites van sportclubs, en culturele en religieuze instellingen uit de wijk.
- Bekijk op Topotijdreis historische kaarten om te zien hoe de wijk zich heeft ontwikkeld.
Verken gemeentelijke activiteiten in de wijk
Wat moet je doen?
Het is belangrijk om op tijd contact te zoeken met collega’s van relevante afdelingen. Bijvoorbeeld van wonen, jeugdzorg, sport en cultuur, onderwijs, schuldhulp, mobiliteit en openbare ruimte. Verken wat deze afdelingen allemaal doen in de wijk, en wie daarbij betrokken is op ambtelijk en bestuurlijk niveau. Daarbij kun je denken aan beleidsplannen voor de wijk.
Hoe doe je het?
Zoek intern naar afdelingen of mensen die bezig zijn in de wijk, vraag rond bij collega’s. Breng betrokken afdelingen, collega’s en bestuurders in kaart. Als die actief zijn in de wijk, zijn wijkmanagers goed op de hoogte van de gemeentelijke activiteiten in de wijk. En vraag bij de gemeentesecretaris of directeur na wie van hen je kunt betrekken.
Tools, methoden en achtergronden
Praktijkverhalen
- De gemeente Leiden houdt rekening met ontwikkelingen bij andere gemeentelijke afdelingen waarbij de wijkaanpak kan aanhaken. Ook heeft de gemeente voor de wijk Zuidwest een ontwikkelperspectief uitgewerkt. Het ontwikkelperspectief omvat alle opgaven en is daarmee een afwegingskader voor de politiek. Zie ook: ‘Uit de praktijk’, via het Wijkkompas.
Leg verbinding met andere actieve overheidspartijen
Wat moet je doen?
Naast interne collega’s zijn er wellicht ook andere overheidsinstanties actief in de wijk. Deze instanties hebben zicht op wat er speelt in de wijk, ook op mogelijk andere gebieden dan de energietransitie. Contact leggen met deze partijen is nuttig om inzicht te krijgen tijdens je analyse. Ook later in de uitvoering is het belangrijk om hen te betrekken.
Hoe doe je het?
Bespreek de insteek van jullie analyse, en vraag welke opgaven zij kennen. Dit kunnen ook andere opgaven zijn dan de energietransitie. Ontdek welke verbindingen je kunt leggen en op welke vlakken je kunt samenwerken. Hoe kun je samenwerking vormgeven? Zijn de bestuurders betrokken? Wat is er nodig om goed samen te werken?
Tools, methoden en achtergronden
Maak een overzicht van professionals in de wijk
Wat moet je doen?
Naast de gemeente zijn ook woningcorporaties, bedrijven, netbeheerders, energieloketten en vele andere stakeholders actief in wijken. Breng alle stakeholders in de wijk in kaart en bepaal welke relevant zijn. Welke mensen zijn hier actief? En hoe kun je deze bereiken? Bedenk waarvoor je met ze zou willen samenwerken.
Hoe doe je het?
Waarschijnlijk heb je al een eerste idee of overzicht van de partijen in de wijk. Bijvoorbeeld via gesprekken met collega’s of deskresearch. Breng in kaart welke partijen er nog meer zijn en wat volgens hen speelt in de wijk. Het kan interessant zijn om ze uit te nodigen om samen door de wijk te lopen, mogelijk samen met wijkmanagers van gemeente en woningcorporatie, en kennis te maken met elkaars werk.
Tools, methoden en achtergronden
Bezoek een evenement in de wijk als bezoeker, niet als host
Wat moet je doen?
Je leert de wijk en haar bewoners kennen door er tijd door te brengen. Dit kun je doen door een evenement in de wijk bij te wonen. Het liefst zonder dat je daar een actieve rol hebt. Zo krijg je een eerste beeld: wat voor mensen er wonen in de wijk? Hoe is de sfeer als bewoners samen komen? Wellicht kun je ook al een aantal bewoners spreken.
Hoe doe je het?
Luister in gesprek met bewoners naar hoe zij leven en (willen) wonen in de wijk, nu en in de toekomst. Je kan hier laagdrempelig naar vragen. Wat doen bewoners nu al in de wijk? En wat willen ze gaan doen? Welke opgaven komen daaruit naar voren? Inventariseer welke personen en organisaties een belangrijke rol spelen in de wijk. Wie moet je in elk geval betrekken? Er is geen vaste methode, maar het kan nuttig zijn om vooraf naar gesprekstechnieken te kijken.
Tools, methoden en achtergronden
Praktijkverhalen
Verrijk je verkennende analyses met kwantitatieve data
Wat moet je doen?
Met het doorlopen van de onderdelen in de eerste fase heb je de wijk verkend. Met kwantitatieve data kun je bekijken of je beeld van de wijk klopt, en dit verder aanvullen. Ook kunnen de opgedane inzichten helpen bij het opstellen van vragen voor de volgende fases. Bijvoorbeeld omdat je meer inzicht krijgt in de grootte en status van de woningen.
Hoe doe je het?
Bij het verzamelen van kwantitatieve data over de wijk kun je denken aan gegevens over:
- bewoners (leeftijdsopbouw- en verdeling, huishoudsamenstelling, opleidingsniveau- en verdeling, inkomensniveau- en verdeling).
- woningen (woningtype, eigendom, bouwjaar, WOZ-waarde).
- de omgeving (leefbarometer, percentage groen en water, mobiliteitscijfers, bedrijvigheid, aantal voorzieningen).
Tools, methoden en achtergronden
- Met deze VNG-tool vraag je snel en gemakkelijk beschikbare data (uit 2019) tot op wijkniveau aan. Je vindt er ook een link naar de kaart met data over de energietransitie in de gebouwde omgeving (DEGO). De gegevens komen uit de database van het CBS.
- Uitleg over statistische data, tools en handigheden van Platform 31 (zie: bijlage B van de publicatie).
- Het PBL heeft voor elke gemeente een zip-bestand beschikbaar met data (uit 2019) over de wijken en buurten.
- Het CBS heeft in StatLine heel veel informatie beschikbaar over de Nederlandse economie en samenleving. Dit vraagt wel wat uitzoek- en selectiewerk.
- Op funda kun je zien welke huizen te koop staan en stonden. Door op een huis uit de wijk of buurt te klikken vind je meer informatie over de buurt of gemeente.
- Via https://www.klimaateffectatlas.nl/nl/ krijg je inzicht in o.a. hittestress en andere klimaateffecten in de wijk.
- Er zijn ook nog meer initiatieven die inzicht bieden in aspecten van de wijk, zoals groen en water of leefbaarheid.
- Op Topotijdreis vind je historische kaarten en data.
Praktijkverhalen
- Het buurtpaspoort van Transform geeft een voorbeeld van hoe je de data kunt verwerken tot inzichtelijke gegevens. Als je een van de gemeenten bent uit Zuid-Holland, kun je de data gelijk opvragen.
- Ook de gemeente Súdwest-Fryslân heeft een dergelijk overzicht gemaakt voor alle buurten in de gemeente.
Fase 2: Verdiepen
Dit is de volgende fase van de wijkanalyse, waarbij je een verdiepingsslag maakt door gesprekken te voeren over behoeften in de wijk. Hieronder worden de stappen in deze fase uitgelegd.
Doe verdiepend kwalitatief (online) deskresearch
Wat moet je doen?
Op basis van de informatie die je in de eerste in de eerste fase hebt verzameld, kan het zijn dat aanvullend onderzoek nodig is. Misschien heb je verborgen social media-groepen gevonden, of heb je gehoord over andere of nieuwe websites waar je informatie kunt vinden.
Hoe doe je het?
Is het lastig om toegang te krijgen tot bepaalde kanalen? Kijk of collega’s van andere afdelingen, zoals communicatie, wél toegang hebben. Let op dat je geen privacywetten overtreedt. Het kan helpen om vooraf te bedenken hoe lang je de tijd neemt voor dit onderdeel.
Tools, methoden en achtergronden
- Gebruik zoekmachines zoals Google of DuckDuckGo voor een eerste zoektocht.
- Ontdek via Google Maps welke bedrijvigheid in de wijk plaatsvindt. Lees de recensies of klik door naar de website van de organisatie.
- Zoek op sociale media (Twitter, Facebook, Youtube, Instagram, TikTok) naar #dewijk of bekende plekken in de wijk. Vraag eventueel collega’s van de afdeling communicatie om hulp.
- Bekijk de websites van sportclubs, en culturele en religieuze instellingen uit de wijk.
- Bekijk op Topotijdreis historische kaarten om te zien hoe de wijk zich heeft ontwikkeld.
Bevraag bewoners proactief
Wat moet je doen?
Organiseer momenten waarbij bewoners kunnen aangeven wat zij ervaren in de wijk. Wat leeft er, waar is behoefte aan? Niet de hele wijk hoeft direct mee te doen, begin juist met een enthousiaste eerste groep. Hun energie werkt aanstekelijk. Andere bewoners kunnen dan op latere momenten aanhaken.
Hoe doe je het?
Ga in gesprek met bewoners. Probeer open te staan voor de verhalen van wijkbewoners, wees nieuwsgierig. Focus niet teveel op de uitkomst, maar laat je verrassen door de ideeën van bewoners. Echt contact maken met mensen vraagt van jou en je collega’s ook ‘gewoon’ mens te zijn. Praten met bewoners is (bijna) altijd een goed idee, ook als je nog niet alles zeker weet. Daar kun je eerlijk over zijn. Spreek normale taal en vermijd technische vaktermen. Wees niet bang voor boosheid, dat is een vorm van betrokkenheid. Luister, en ga na wat iemand écht dwarszit. Vragen die je kunt stellen zijn: wat vind je als bewoner belangrijk? En hoe kijk je aan tegen de gemeente?
Tools, methoden en achtergronden
- Er zijn tal van methoden om gesprekken met bewoners vorm te geven, van storytellingtechnieken tot interviews. Maar ook bewonersavonden of ‘gewoon’ aanbellen kunnen goed werken.
- In de Handreiking Participatie lees je meer over communiceren met bewoners.
- Platform 31 geeft tips, handvatten en voorbeelden voor waarover je met bewoners over kunt spreken.
- In deze handreiking van Movisie vind je verschillende manieren om informatie op te halen bij bewoners (zie: bijlage B).
- Bekijk de bibliotheek van de participatiecoalitie voor publicaties over participatie in aardgasvrije wijken.
Hoe werkt het in de praktijk?
Ga in gesprek met bewoners(groepen) die je nog niet gesproken hebt en verzamel andere perspectieven
Wat moet je doen?
Het kan zijn dat je na de georganiseerde bijeenkomsten nog niet alle perspectieven uit de wijk gehoord hebt. Blijkt bijvoorbeeld uit kwantitatieve data dat een bepaalde bevolkingsgroep goed vertegenwoordigd is, maar heb je die nog niet gesproken? Dan moet je actief opzoek naar deze mensen. Bijvoorbeeld door mensen op straat aan te spreken, of bij ze aan te bellen. Deze mensen wél spreken helpt bij het leren kennen van verschillende behoeften in de wijk, dat straks nodig is bij de uitvoering.
Hoe doe je het?
Bewoners zijn niet altijd actief in bewonersorganisaties of -initiatieven. De bewoners die dat niet zijn, of bewoners die weinig hebben met de energietransitie, zijn soms moeilijk te spreken. Je kunt deze bewoners proberen te spreken door aan te sluiten bij bestaande sociale structuren, zoals een boekenclub of kookclub, religieuze instelling of buurtcentrum. Verder kan je uiteraard ‘gewoon’ aanbellen bij mensen. Vraag collega’s om hierbij te ondersteunen. Je kunt dit onderdeel uitbesteden, maar dat levert vaak niet dezelfde resultaten op als het zelf doen.
Tools, methoden en achtergronden
Praktijkverhalen
- In de gemeente Vlissingen ging een groep gemeenteambtenaren de wijk in. Ze belden aan bij alle 600 bewoners om hen te spreken en te vragen wat er leeft in de wijk. Luister de podcast voor het hele verhaal.
Ga in gesprek met professionals over welke opgave(n) zij in de wijk zien
Wat moet je doen?
Ga in gesprek met de professionele instanties die actief zijn in de wijk. Voer gesprekken over wat er leeft en welke opgaven er spelen. Wat zien zij in de wijk en welke ambities hebben zij zelf? Dit kan breder zijn dan alleen de energieopgave. Bespreek waar en hoe jullie elkaar kunnen versterken.
Hoe doe je het?
Ga op een gelijkwaardige manier in gesprek met elkaar. Bespreek waar je als organisatie tegenaan loopt en welke stappen worden genomen om dit te verbeteren. Breng in kaart om welke opgaven het gaat, en schets hoe je deze kunt verbinden. Je maakt nog geen keuze, maar brengt in beeld welke mogelijkheden er zijn.
Tools, methoden en achtergronden
- De Verandertoolkit helpt je om anders naar een wijk te kijken, door middel van gezamenlijke oefeningen.
- Branchevereniging Aedes ontwikkelde een praatplaat om de leefbaarheid in de wijk te bespreken.
- Transform ontwikkelde handvatten om koppelopgaven inzichtelijk te maken. Zoals het ‘meerwaardespel’, dat je gezamenlijk kunt doen.
Praktijkverhalen
Zoek naar het verbinden van opgaven binnen de gemeente
Wat moet je doen?
Zoek verbinding met collega’s die actief zijn in de wijk. Denk na over mogelijkheden om samen op te trekken en opgaven aan elkaar te verbinden. Het geheel wordt zo meer dan de som der delen. Denk aan collega’s die veel contact hebben met bewoners, zoals wijkregisseurs, kernconsulenten en buitengewoon opsporingsambtenaren. Maar ook aan mensen die met andere thema’s bezig zijn zoals groenvoorziening, armoede of veiligheid. Bedenken welke opgaven aan elkaar verbonden kunnen worden betekent niet dat jij eigenaar van al deze opgaven wordt. Zorg juist dat ook de betreffende collega’s aanhaken.
Hoe doe je het?
Bespreek de opgaven en activiteiten met collega’s in de wijk. Breng deze gezamenlijk in kaart. Ontdek welke verbindingen je kunt leggen en op welke vlakken je kunt samenwerken. Hoe kun je de samenwerking vormgeven? Zijn de bestuurders betrokken? Wat is er nodig om goed samen te kunnen werken?
Tools, methoden en achtergronden
- De Verandertoolkit kan helpen met anders naar een wijk te kijken.
- Met de online tool Wijkkaders (gekoppeld aan het Wijkkompas) kun je kijken wat jouw wijk nodig heeft om toekomstbestendiger te worden. Eventueel samen met collega’s. Je kunt hier vervolgens maatregelen en doelstellingen aan verbinden.
- Transform ontwikkelde handvatten om koppelopgaven inzichtelijk te maken. Zoals het ‘meerwaardespel’, dat je gezamenlijk kunt doen.
Praktijkverhalen
- Op beleidsniveau biedt de omgevingsvisie (onderdeel van de Omgevingswet) kansen voor verbinding, zoals met klimaatadaptatie. In de gemeente Groningen wordt hierdoor integraal gewerkt. Zo heeft Groningen in de omgevingsvisie benoemd dat klimaatadaptatie als integraal onderdeel in alle opgaven moet worden meegenomen. In de wijk Paddepoel leidt dat ertoe dat de wensen uit de wijk en de aanleg van een warmtenet aangegrepen worden om straten klimaatadaptiever in te richten.
- In Rotterdam Zuid pakken ze het grondig aan en werken ze integraal aan een wijkaanpak: opleiding, gezondheid en werk worden gecombineerd.
- In Wijk bij Duurstede heeft de gemeente uit voorzorg bij elke particuliere woning een flora en faunaonderzoek laten doen. Het was bekend dat er veel beschermde diersoorten in de spouwmuren zaten.
Verrijk je verdiepende analyses met kwantitatieve data
Wat moet je doen?
Valideer, verrijk en verdiep je kwalitatieve analyse met kwantitatieve data. Of vul de kwantitatieve data die je al verzameld hebt verder aan. Met deze data maak je het beeld van de wijk volledig. Zorg dat dat de kwalitatieve en kwantitatieve data elkaar ondersteunen. Eventueel kun je een enquête uitzetten om bepaalde kwalitatieve data met kwantitatieve data te valideren.
Hoe doe je het?
Bij het verzamelen van kwantitatieve data over de wijk kun je denken aan gegevens over:
- bewoners (leeftijdsopbouw- en verdeling, huishoudsamenstelling, opleidingsniveau- en verdeling, inkomensniveau- en verdeling).
- woningen (woningtype, eigendom, bouwjaar, WOZ-waarde).
- de omgeving (leefbarometer, percentage groen en water, bedrijvigheid, aantal voorzieningen).
Breid de kwantitatieve data die je in de verkenningsfase hebt verzameld uit met nieuwe data. Zo heb je aan het einde een volledig overzicht, dat ook bestuurders kunnen gebruiken.
Tools, methoden en achtergronden
- Met deze VNG-tool vraag je snel en gemakkelijk beschikbare data (uit 2019) tot op wijkniveau aan. Je vindt er ook een link naar de kaart met data over de energietransitie in de gebouwde omgeving (DEGO). De gegevens komen uit de database van het CBS.
- Uitleg over statistische data, tools en handigheden van Platform 31 (zie: bijlage B van de publicatie).
- Het PBL heeft voor elke gemeente een zip-bestand beschikbaar met data (uit 2019) over de wijken en buurten.
- Het CBS heeft in StatLine heel veel informatie beschikbaar over de Nederlandse economie en samenleving. Dit vraagt wel wat uitzoek- en selectiewerk.
- Op funda kun je zien welke huizen te koop staan en stonden. Door op een huis uit de wijk of buurt te klikken vind je meer informatie over de buurt of gemeente.
- Er zijn ook nog meer initiatieven die inzicht bieden in aspecten van de wijk, zoals groen en water of leefbaarheid.
- Op Topotijdreis vind je historische kaarten en data.
Hoe werkt het in de praktijk?
Fase 3: Verbinden
In deze fase vorm je, in dialoog met mensen uit de wijk, een gezamenlijk beeld van de opgave in de wijk en de beoogde aanpak. Dat is de basis voor de onderdelen van je uitvoeringsplan: communicatie, participatie, regie en organisatie. Hieronder worden de stappen in deze fase uitgelegd.
Geef samenwerking met collega’s vorm
Wat moet je doen?
Bedenk met welke collega’s je een team kunt vormen en hoe je elkaar versterkt voor het opstellen en uitvoeren van de wijkaanpak. Welke afspraken zijn daarvoor nodig? Wat moet (bestuurlijk) worden afgestemd? Maak inzichtelijk hoeveel capaciteit er nodig is en welke competenties aan boord moeten zijn. Welke opgaven worden allemaal meegenomen in de verkenning voor wijkuitvoeringsplannen? Zorg (eventueel) voor experimenteerruimte waar fouten gemaakt kunnen worden. Bespreek dit met de betrokken collega’s en leg alvast de intentie voor samenwerking vast. Als initiatiefnemer is het niet de bedoeling dat je ook voor alles verantwoordelijk wordt.
Hoe doe je het?
Verbind opgaven door met elkaar te kijken waar raakvlakken zitten en hoe je deze gezamenlijk kan aanpakken. Bespreek het belang van de samenwerking. Breng randvoorwaarden (tijd, geld, middelen) in kaart en bespreek deze met elkaar. Zorg voor draagvlak bij alle betrokken collega’s (en bestuurders). Bespreek waarom jullie voor deze opgaven kiezen. Verdeel de verantwoordelijkheid.
Tools, methoden en achtergronden
- Op deze infographic zie je verschillende opgaven, en hoe deze gekoppeld kunnen worden aan de energietransitie.
Praktijkverhalen
- De gemeente Helmond koos voor een brede aanpak. Al sinds 2015 steekt men de koppen bij elkaar om te werken aan een integrale aanpak van de energietransitie. Vanuit dit grote doel zijn er vele kleinere projecten geïnitieerd maar vooral ook ondersteund. Het advies van de gemeente Helmond: “Je zult je als gemeente moeten laten zien in de wijk. En dan niet vanuit een allesbepalende regierol, maar juist vanuit een stimulerende en meedenkende rol. Het succes komt van de mensen zelf.
Geef verbinding met professionals vorm
Wat moet je doen?
Organiseer momenten waarbij bewoners kunnen aangeven wat zij ervaren in de wijk. Wat leeft er, waar is behoefte aan? Niet de hele wijk hoeft direct mee te doen, begin juist met een enthousiaste eerste groep. Hun energie werkt aanstekelijk. Andere bewoners kunnen dan op latere momenten aanhaken.
Hoe doe je het?
Ga in gesprek met bewoners. Probeer open te staan voor de verhalen van wijkbewoners, wees nieuwsgierig. Focus niet teveel op de uitkomst, maar laat je verrassen door de ideeën van bewoners. Echt contact maken met mensen vraagt van jou en je collega’s ook ‘gewoon’ mens te zijn. Praten met bewoners is (bijna) altijd een goed idee, ook als je nog niet alles zeker weet. Daar kun je eerlijk over zijn. Spreek normale taal en vermijd technische vaktermen. Wees niet bang voor boosheid, dat is een vorm van betrokkenheid. Luister, en ga na wat iemand écht dwarszit. Vragen die je kunt stellen zijn: wat vind je als bewoner belangrijk? En hoe kijk je aan tegen de gemeente?
Tools, methoden en achtergronden
- Op deze infographic zie je verschillende opgaven, en hoe deze gekoppeld kunnen worden aan de energietransitie.
Hoe werkt het in de praktijk?
- In de gemeente Oss wordt samengewerkt met wijkbewoners, professionals en bestuurders. Alle partijen spelen een rol om zorg, welzijn en wonen aan elkaar te koppelen. In het webinar van Aedes ervaar je er meer over.
Creëer en verzamel het collectieve verhaal van de wijk
Wat moet je doen?
De vorige stappen draaiden om het ophalen van individuele verhalen. Nu is het tijd voor de volgende stap: gezamenlijke gesprekken voeren over de wijk. Daarbij wordt de focus verlegd van ‘wat leeft er in de wijk’ naar ‘wat willen we voor de wijk?
Hoe doe je het?
Er zijn veel manieren bedacht en geprobeerd om een goed gesprek te voeren met bewoners. Bekijk de voorbeelden en kies wat het beste past bij jouw wijk.
Tools, methoden en achtergronden
- Hoe kun je tot een collectief verhaal komen? In de publicatie ‘Hoe maak ik een buurtagenda’ van Platform 31 en Movisie staan veel handvatten en voorbeelden.
- Transform heeft een ‘Stappenplan Buurtagenda’ ontwikkeld. Dat kan je helpen om gezamenlijk, met bewoners, een agenda voor de buurt of wijk te ontwikkelen.
Hoe werkt het in de praktijk?
- De gemeente Den Haag voerde gesprekken met wijkbewoners (van kappers tot winkeleigenaren tot fysiotherapeuten) in stadsdeel Loosduinen. Startpunt van de gesprekken: zaken die opvielen aan de cijfers over dat stadsdeel; (kwantitatieve) data die afweken van het gemiddelde in Den Haag. Lees meer in de publicatie ‘Hoe maak ik een buurtagenda’ (op pagina 28).
Bijhouden
Na de wijkanalyse is het belangrijk om de informatie actueel te houden.
Houd gegevens over bewoners bij
Waarom en hoe?
Bewoners veranderen, de wijk ontwikkelt, huizen worden verkocht.
Houd je gegevens daarom up-to-date.
Houd contacten en verbindingen in de interne organisatie bij
Waarom en hoe?
Na de initiële analyse is het belangrijk om te blijven samenwerken. En om de samenwerking uit te breiden of bij te sturen, als nieuwe inzichten daarom vragen. Bijvoorbeeld tijdens het maken van de plannen en de uiteindelijke uitvoering. Zorg dat hier ruimte voor is gedurende het proces.
Blijf met de betrokken collega’s in gesprek. Bespreek het nut en noodzaak van de verbindingen, en voeg nieuwe opgaven en verbindingen toe als dat nodig is.
Houd het contact met professionals bij
Waarom en hoe?
Blijf in gesprek met de professionals in de wijk en vraag ze om nieuwe spelers actief aan te dragen. Voer zo nodig stappen uit eerdere fases opnieuw uit. Na de start is het van belang het contact warm te houden en eventueel uit te breiden als er nieuwe spelers opstaan.
Houd kwalitatief (online) deskresearch up-to-date
Waarom en hoe?
Bekijk de stappen die je hebt gezet op dit vlak en loop deze na. Zijn er nieuwe dingen gepost?
Houd kwantitatieve data bij
Waarom en hoe?
Je hebt een beeld van de wijk gevormd en bewoners gesproken. Aan de hand van aanvullende kwantitatieve data ga je nu op zoek: welke mensen heb je nog niet gesproken? Waar moet het zwaartepunt liggen tijdens de laatste fase en de uitvoering? Probeer daarnaast kwantitatieve data te verzamelen over sociale aspecten. Bijvoorbeeld over de mate van betrokkenheid van bewoners, of het aantal bewonersinitiatieven in de wijk.